Στο πλαίσιο λειτουργίας των εξ αποστάσεως υπηρεσιών πληροφόρησης του Δικτύου Πληροφόρησης και Συμβουλευτικής Υποστήριξης και Ενδυνάμωσης Εργαζομένων και Ανέργων και με αφορμή την αναστολή λειτουργίας των σχολικών μονάδων στο πλαίσιο των μέτρων πρόληψης κατά του κορονοϊού, δημοσιεύθηκε κείμενο πληροφόρησης της ενότητας «Εργασιακά Θέματα» με τίτλο "Άδεια ειδικού σκοπού- Τι ισχύει σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα", το περιεχόμενο του οποίου αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στους δικαιούχους της άδειας ειδικού σκοπού, αλλά και στις περιπτώσεις εξάντλησης των ημερών ετήσιας άδειας αναψυχής.

Εισαγωγή

Η προσπάθεια αντιμετώπισης της πανδημίας του κορονοϊού συνεχίζεται και εξακολουθεί να προκαλεί έκτακτα δεδομένα επείγοντος χαρακτήρα που επηρεάζουν ιδιαίτερα και την αγορά εργασίας, συνεπώς και τους όρους και τις συνθήκες παροχής εργασίας των εργαζομένων.
Έτσι, από τη Δευτέρα 16/11/2020 ανεστάλη εκ νέου η παροχή διά ζώσης διδασκαλίας στα δημοτικά σχολεία και τα νηπιαγωγεία, ενώ ανεστάλη και η λειτουργία των βρεφονηπιακών σταθμών. Ήδη από 9/11/2020 έχει ανασταλεί η παροχή διά ζώσης διδασκαλίας στα γυμνάσια και τα λύκεια.

Επανέρχεται έτσι σε γενική χρήση το μέτρο της άδειας ειδικού σκοπού για τους εργαζόμενους γονείς τόσο σε δημόσιο όσο και σε ιδιωτικό τομέα.
Η άδεια ειδικού σκοπού αποτελεί ένα ειδικό σχήμα άδειας τριών ημερών που ακολουθείται από τη χορήγηση μίας ημέρας ετήσιας κανονικής άδειας. Αναλυτικότερα: οι δύο πρώτες ημέρες χορηγούνται από τον εργοδότη, η τρίτη μέρα επιδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό και η τέταρτη ημέρα αφαιρείται από την ετήσια κανονική άδεια του εργαζομένου. Το σχήμα αυτό επαναλαμβάνεται κυκλικά, έπειτα από αίτηση του εργαζομένου για όσο χρονικό διάστημα διατηρείται η αναστολή λειτουργίας της σχολικής μονάδας.

Δικαιούχοι της άδειας

Περιληπτικά υπενθυμίζουμε ότι η άδεια ειδικού σκοπού θεσπίστηκε για εργαζόμενους γονείς παιδιών που:
• είναι εγγεγραμμένα σε βρεφικούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς ή
• φοιτούν σε σχολικές μονάδες υποχρεωτικής εκπαίδευσης ή
• φοιτούν σε ειδικά σχολεία ή σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας (έως την ημερομηνία σύνταξης του κειμένου τα ειδικά σχολεία παραμένουν ανοικτά).

Την άδεια αυτή τη δικαιούται ο γονέας που απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα, ακόμη και εάν ο άλλος γονέας είναι ελεύθερος επαγγελματίας. Αν και οι δύο (2) γονείς είναι μισθωτοί (στον ίδιο ή σε διαφορετικούς εργοδότες), θα πρέπει να υποβάλουν κοινή υπεύθυνη δήλωση (προς τον εργοδότη ή τους εργοδότες τους) με την οποία θα γνωστοποιούν ποιος από τους δύο θα κάνει χρήση της άδειας ειδικού σκοπού ή θα ορίζουν τα αντίστοιχα χρονικά διαστήματα χρήσης της από καθέναν από αυτούς (αν αποφασίσουν να μοιραστούν τις ημέρες άδειας ειδικού σκοπού).

Εάν ο ένας γονέας απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα και ο άλλος στον δημόσιο, και προκειμένου ο μισθωτός του ιδιωτικού τομέα να μπορεί να κάνει χρήση της άδειας αυτής, θα πρέπει να υποβληθεί στον εργοδότη υπεύθυνη δήλωση του εργαζόμενου γονέα στον δημόσιο τομέα ότι δεν έχει ασκήσει το δικαίωμα λήψης άδειας ειδικού σκοπού. Εάν εργάζεται μόνο ο ένας από τους δύο γονείς, τότε ο εργαζόμενος γονέας δεν έχει τη δυνατότητα να κάνει χρήση της άδειας ειδικού σκοπού.

Τι ισχύει για εργαζόμενους γονείς του ιδιωτικού τομέα όταν δεν έχουν υπόλοιπο κανονικής άδειας;

Με την υπ’ αρ. 46621/1415/12.11.2020 εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων στους εργαζόμενους γονείς τα τέκνα των οποίων φοιτούν σε σχολικές μονάδες οι οποίες έχουν αναστείλει τη διά ζώσης εκπαιδευτική λειτουργία συστήνεται κατ’ αρχήν η παροχή εξ αποστάσεως εργασίας, εφόσον αυτή είναι εφικτή. Εάν δεν είναι δυνατή η παροχή εξ αποστάσεως εργασίας, τότε ως εναλλακτική χορηγείται η άδεια ειδικού σκοπού.

Προκειμένου για εργαζομένους που έχουν ήδη εξαντλήσει το δικαίωμα ετήσιας κανονικής άδειας για το έτος 2020, γίνεται αποδεκτό ότι, κατά την τέταρτη μέρα του ανωτέρω σχήματος, μπορεί να δηλωθεί οποιαδήποτε άλλη νόμιμη άδεια δικαιούται ο εργαζόμενος, είτε αυτή χορηγείται με αποδοχές είτε χωρίς αποδοχές(όπως, για παράδειγμα, άδεια για την παρακολούθηση της σχολικής επίδοσης των παιδιών, άδεια λόγω ασθένειας τέκνου, άδεια άνευ αποδοχών).

Τι ισχύει για τους δημοσίους υπαλλήλους;

Για τους δημοσίους υπαλλήλους εξακολουθούν να παρέχονται οι διευκολύνσεις που προβλέπονται στις διατάξεις των άρθρων 5 και 5Α της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου όπως κυρώθηκε με άρθρο 2 του Ν. 4682/2020. Οι διευκολύνσεις αυτές είναι οι ακόλουθες:

1. χορήγηση άδειας ειδικού σκοπού: Σε περίπτωση εξάντλησης των ημερών κανονικής άδειας που δικαιούται ο υπάλληλος, η τέταρτη μέρα χρεώνεται (με εξαίρεση την αναρρωτική) με οποιαδήποτε άλλη άδεια δικαιούται ο υπάλληλος, ανεξαρτήτως των τυχόν ειδικών προϋποθέσεων χορήγησής της (π.χ. ειδική άδεια 22 ημερών, άδεια παρακολούθησης σχολικής επίδοσης).

2. παροχή εργασίας με μειωμένο ωράριο μέχρι και 25% ημερησίως. Οι υπάλληλοι που κάνουν χρήση της εν λόγω διευκόλυνσης θα πρέπει να αναπληρώσουν το χρόνο που δεν παρείχαν εργασία.

3. Σε περιπτώσεις υπαλλήλων που είναι αδύνατη η χορήγηση αδειών λόγω εξάντλησής τους, οι υπηρεσίες του Δημοσίου θα προβαίνουν εφόσον το επιθυμεί ο υπάλληλος σε:

4. παροχή εξ αποστάσεως εργασίας (ισχύει οδηγία το μέτρο να εφαρμόζεται κατά προτεραιότητα)·

5. παροχή εργασίας κατά πλήρες ωράριο σε διαφορετικό χρόνο από το προβλεπόμενο ωράριο λειτουργίας της υπηρεσίας.

Εξακολουθεί να ισχύει για τους δημοσίους υπαλλήλους η ειδική άδεια απουσίας στην περίπτωση που ο υπάλληλος ανήκει σε ομάδα αυξημένου κινδύνου και η αναρρωτική άδεια ειδικού
σκοπού για όσους υπαλλήλους απαιτείται να τεθούν σε περιορισμό λόγω επαφής με ύποπτο ή επιβεβαιωμένο κρούσμα.

Τέλος, υπενθυμίζεται ότι για την εφαρμογή των παραπάνω διευκολύνσεων για τους υπαλλήλους που απασχολούνται ‒με οποιοδήποτε καθεστώς εργασίας‒ στο Υπουργείο Υγείας, σε φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και στους φορείς αυτού, καθώς και για το ένστολο προσωπικό απαιτείται αιτιολογημένη απόφαση του αρμόδιου οργάνου της υπηρεσίας. Τα αρμόδια όργανα αποφαίνονται εάν είναι δυνατή η παροχή των διευκολύνσεων στην περίπτωση που και οι δύο γονείς υπηρετούν στους ανωτέρω φορείς (ή είναι ένστολο προσωπικό), καθώς και σε ποιον από τους δύο γονείς είναι δυνατή η παροχή, με βάση τη θέση όπου υπηρετούν και τα καθήκοντα που ασκούν.

Πηγές

1. ΠΝΠ 11.3.2020
2. Νόμος 4682/2020
3. Εγκύκλιος 46621/1415/12.11.2020 του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων
4. ΔΙΔΑΔ/Φ.69/134/οικ.21190/13.11.2020
5. ΔΙΔΑΔ/Φ.69/133/οικ.20764/7.11.2020
6. «ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΔΕΙΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΚΟΠΟΥ», Πέννυ Παπαδημητρίου (πληροφοριακό υλικό του Δικτύου Υπηρεσιών Πληροφόρησης και Συμβουλευτικής Εργαζομένων και Ανέργων του ΙΝΕ – ΓΣΕΕ https://www.inegsee.gr/wp-content/uploads/2020/03/xrisimes-erotiseis.pdf...