Στο πλαίσιο λειτουργίας των εξ αποστάσεως υπηρεσιών πληροφόρησης του Δικτύου Πληροφόρησης και Συμβουλευτικής Υποστήριξης και Ενδυνάμωσης Εργαζομένων και Ανέργων και με δεδομένη την ανάγκη ενημέρωσης για τη διαμόρφωση του πλαισίου των εργασιακών σχέσεων την περίοδο της πανδημίας, επισυνάπτουμε κείμενο πληροφόρησης της ενότητας «Εργασιακά Θέματα» με τίτλο :"Μηχανισμός Συν-εργασία", το οποίο αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στον τρόπο και τη διάρκεια λειτουργίας του μηχανισμού, αλλά και στη διαδικασία ένταξης των εργαζόμενων σε αυτόν.

Συντάκτης:
Μαρία Κουφοπούλου

Με το άρθρο 31 του Ν. 4690/2020 (ΦΕΚ Α 1041/30.5.2020), όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 18 του Ν. 4722/2020 (ΦΕΚ Α 177/15.9.2020), θεσπίστηκε για το διάστημα από 15.6.2020 έως 31.12.2020 μηχανισμός ενίσχυσης της απασχόλησης με τη μορφή οικονομικής ενίσχυσης βραχυχρόνιας εργασίας, που καλείται ‘’ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ’’, με σκοπό την διατήρηση των θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Οι προϋποθέσεις εφαρμογής του μέτρου έχουν ως εξής:

Πεδίο εφαρμογής του μέτρου

Στον Μηχανισμό «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ» δύνανται να ενταχθούν οι εργαζόμενοι που είχαν ενεργή εργασιακή σχέση, πλήρους απασχόλησης,έως και τις 10.8.2020. Επομένως δεν εντάσσεται στον Μηχανισμό προσωπικό που προσλήφθηκε από την 10.8.2020 και μετά, ούτε προσωπικό το οποίο στις 10.8.2020 απασχολούνταν με σύμβαση μερικής απασχόλησης. Εντάσσονται επίσης, οι εποχιακά εργαζόμενοι με σύμβαση πλήρους απασχόλησης, με δικαίωμα υποχρεωτικής επαναπρόσληψης, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, σε επιχειρήσεις - εργοδότες κύριων ή μη κύριων ξενοδοχειακών και τουριστικών καταλυμάτων και τουριστικών λεωφορείων, εποχικής λειτουργίας. Δεν εντάσσονται εργαζόμενοι των οποίων η σύμβαση εργασίας τελεί σε αναστολή, όπως επίσης εργαζόμενοι του ευρύτερου δημοσίου τομέα και επιχειρήσεων του κεφαλαίου Α του Ν. 3429/2005.

Από την πλευρά των εργοδοτών, στον Μηχανισμό εντάσσονται :
1. Αυτοί που υποχρεούνται σε υποβολή περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ και παρουσιάζουν μείωση κατά 20% τουλάχιστον του κύκλου εργασιών ΦΠΑ, σε σχέση με τον κύκλο εργασιών αναφοράς προγενέστερου διαστήματος, όπως αυτό αναλυτικά προσδιορίζεται στο νόμο,
2. Αυτοί που δεν υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης ΦΠΑ ή απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ, εφόσον παρουσιάζουν μείωση κατά 20% τουλάχιστον των ακαθάριστων εσόδων, σε σχέση με τα ακαθάριστα έσοδα αναφοράς προγενέστερου διαστήματος.
3. Πλέον αυτών, η τρίτη κατηγορία των επιχειρήσεων – εργοδοτών που εντάσσονται στον Μηχανισμό είναι αυτές που ο Κύριος Κωδικός Δραστηριότητάς τους είναι Αεροπορικών Μεταφορών Επιβατών, Αεροπορικών Μεταφορών Εμπορευμάτων, Δραστηριοτήτων συναφών με τις αεροπορικές μεταφορές, της επισκευής και συντήρησης αεροσκαφών και διαστημόπλοιων, επίσης οι επιχειρήσεις-εργοδότες που ασκούν δραστηριότητες παροχής επιχειρηματικών συμβουλών και άλλων συμβουλών διαχείρισης αποκλειστικά προς εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο των αεροπορικών μεταφορών, καθώς και επιχειρήσεις - εργοδότες που λειτουργούν εντός των αερολιμένων της Επικράτειας.

Σκοπός της ρύθμισης

Σύμφωνα με το άρθρο 31 του Ν. 4690/2020, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, ο Μηχανισμός δημιουργήθηκε προκειμένου να παρασχεθεί οικονομική στήριξη στους εργαζόμενους στους οποίους επιβάλλεται μειωμένη απασχόληση για την διατήρηση των θέσεων πλήρους εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Για το λόγο αυτό, απαγορεύεται η απόλυση εργαζομένων που εντάσσονται στον Μηχανισμό για το χρονικό διάστημα ένταξης καθενός σε αυτό, και σε περίπτωση καταγγελίας σύμβασης εργασίας αυτή θεωρείται άκυρη. Διευκρινίζουμε ότι ο εργαζόμενος, ο οποίος τυχόν απολύεται αν και είναι ενταγμένος στον Μηχανισμό, θα πρέπει να προσφύγει εντός τρίμηνης προθεσμίας στα πολιτικά Δικαστήρια για να διαγνωστεί η ακυρότητα της απόλυσής του και να επέλθουν οι έννομες συνέπειες αυτής. Περαιτέρω, προβλέπεται ότι ο εργοδότης υποχρεούται να διατηρήσει τον ονομαστικό μισθό των εργαζομένων που μετέχουν στον Μηχανισμό για όσο διάστημα εντάσσονται σε αυτόν. Επομένως, δεν είναι δυνατή η μείωση των αποδοχών των εργαζόμενων κατά το διάστημα αυτό, ούτε με δική τους συναίνεση.

Τρόπος λειτουργίας του Μηχανισμού «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ»

Οι εργοδότες δύνανται, με μονομερή απόφασή τους, να μειώσουν τον χρόνο εβδομαδιαίας εργασίας των μισθωτών που εντάσσονται στο Μηχανισμό μέχρι 50%, είτε για μέρος των εργαζομένων τους, είτε για το σύνολο του προσωπικού, ανάλογα με τις λειτουργικές ανάγκες της επιχείρησης. Η μείωση του χρόνου εργασίας δεν μεταβάλλει τη σύμβαση εργασίας σε μερικής απασχόλησης για το χρονικό διάστημα που οι εργοδότες κάνουν χρήση του μέτρου.

Στους εργαζόμενους αυτούς καταβάλλεται οικονομική ενίσχυση βραχυχρόνιας εργασίας που ανέρχεται σε ποσοστό 60% επί των καθαρών αποδοχών τους, οι οποίες αντιστοιχούν στο χρόνο κατά τον οποίο δεν εργάζονται. Σε περίπτωση που οι καθαρές αποδοχές των εργαζομένων συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης του 60% υπολείπονται του καθαρού νομοθετημένου μισθού ή ημερομισθίου, η διαφορά που προκύπτει αναπληρώνεται από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Επίσης, καταβάλλεται αναλογία του επιδόματος αδείας και του επιδόματος Χριστουγέννων έτους 2020, υπολογιζόμενα επί της οικονομικής ενίσχυσης βραχυχρόνιας εργασίας.

Οι ασφαλιστικές εισφορές που αφορούν στο διάστημα μη απασχόλησης δεν καλύπτονται από τον Μηχανισμό, αλλά οι εργοδότες υποχρεούνται να καλύψουν το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών επί του αρχικού ονομαστικού μισθού, περιλαμβανομένων των εισφορών που αναλογούν στα δωροεπιδόματα (επίδομα αδείας και δώρο Χριστουγέννων 2020). Κατ’ εξαίρεση, για το χρονικό διάστημα από 15.6.2020 έως 30.6.2020, οι εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στον χρόνο κατά τον οποίο οι εργαζόμενοι δεν απασχολούνται καταβάλλονται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό κατά ποσοστό 60%. Για το χρονικό διάστημα από 1.7.2020 έως 15.10.2020 καταβάλλεται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό κατά ποσοστό 100%, το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών που αντιστοιχούν στον χρόνο κατά τον οποίοι οι εργαζόμενοι δεν απασχολούνται.

Οι επιχειρήσεις της τρίτης κατηγορίας (αεροπορικών μεταφορών επιβατών, εμπορευμάτων κα) υποχρεούνται για το χρονικό διάστημα από 15.6.2020 έως 30.6.2020 να καταβάλουν τις ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στον πραγματοποιηθέντα μειωμένο χρόνο εργασίας των εργαζομένων, υπολογιζόμενες επί των ονομαστικών τους αποδοχών, ενώ οι ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στον υπολειπόμενο συμβατικό χρόνο εργασίας των εργαζομένων αυτών, υπολογιζόμενες επί των ονομαστικών τους αποδοχών, καλύπτονται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Για το χρονικό διάστημα από 1.7.2020 έως 31.12.2020 καταβάλλεται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό κατά ποσοστό 100%, το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών που αντιστοιχούν στον χρόνο, κατά τον οποίο οι εργαζόμενοι δεν απασχολούνται.Κατ` εξαίρεση, για τη συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρήσεων, το χρονικό διάστημα ισχύος του μηχανισμού εκτείνεται έως και τις 31.12.2020. Δικαίωμα συμμετοχής από 16.10.2020 έως 31.12.2020 έχουν επιχειρήσεις, εφόσον είχαν δικαίωμα συμμετοχής στον μηχανισμό οποιαδήποτε στιγμή κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα.

Διάρκεια λειτουργίας του Μηχανισμού «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ»

Η διάρκεια του Μηχανισμού ορίζεται από τις 15.6.2020-31.12.2020. Οι επιχειρήσεις εντάσσονται για έναν ή περισσότερους μήνες εντός του ανωτέρου χρονικού διαστήματος.

Διαδικασία ένταξης στον Μηχανισμό

Οι εργοδότες υποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση ένταξης στο σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» και στην ΑΑΔΕ για την έγκριση ένταξης στον Μηχανισμό «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ», δηλώνοντας τα απαιτούμενα κατά το νόμο στοιχεία. Εφόσον η αίτηση απορριφθεί, τότε οι εργοδότες αν έχουν ήδη επιβάλλει το μέτρο της μειωμένης εργασίας στους μισθωτούς, υποχρεούνται να τους καταβάλλουν τις πλήρεις αποδοχές τους. Εφόσον εγκριθεί η αίτηση, οι εργοδότες υποβάλλουν τα στοιχεία των εργαζόμενων που εντάσσονται στον Μηχανισμό και ενημερώνουν σχετικά το σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ». Σημειωτέον ότι πριν από την μείωση του χρόνου απασχόλησης, θα πρέπει να έχει προηγηθεί ενημέρωση του συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ».
Η οικονομική ενίσχυση των εργαζομένων καταβάλλεται εντός του πρώτου 10ημέρου κάθε επόμενου μήνα εφαρμογής του Μηχανισμού.

Νομοθεσία

• Ν. 4722/2020 (ΦΕΚ Α 177/15.9.2020),
• Ν. 4690/2020 (ΦΕΚ Α 1041/30.5.2020),
• ΥΑ οικ.23103/478 (ΦΕΚ Β 2274/14.6.2020)