Η μεγάλη αλλαγή που προβάλλει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τα αυθαίρετα, είναι ότι όποιο αυθαίρετο χτίζεται από εδώ και στο εξής θα κατεδαφίζεται με συνοπτικές διαδικασίες. Αυτό θα επιτευχθεί ουσιαστικά με εργαλεία που ήδη υπάρχουν, όπως δορυφορικές αεροφωτογραφίες και drones, που θα διασυνδεθούν με τη βάση δεδομένων του e-Άδειες και το σύστημα θα «χτυπάει» από μόνο του όταν χτίζεται κάποιο αυθαίρετο εκτός σχεδίου, χωρίς άδεια.

Στη συνέχεια, θα πηγαίνει ένα μεικτό κλιμάκιο και η απόφαση κατεδάφισης θα είναι γρήγορη και θα εκτελείται από την κεντρική διοίκηση, από εργολάβους. Προβλέπεται, μάλιστα, να υπάρχει μια μόνιμη εργολαβία έτσι ώστε να μην υπάρχουν ξανά τα προβλήματα όπως στο παρελθόν.

«Φέρνουμε ένα νέο πακέτο για την εκτός σχεδίου δόμηση και η μεγάλη αλλαγή είναι ότι αλλάζουμε τον τρόπο που αντιμετωπίζονται τα αυθαίρετα, εξασφαλίζοντας ότι το σύνολο των αυθαιρέτων τα οποία θα κτίζονται από τούδε και στο εξής θα κατεδαφίζονται» δήλωσε για το θέμα στο Open, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης.

Αναλυτικά τα όσα δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο Υπουργικό Συμβούλιο για τη νέα πολεοδομική μεταρρύθμιση:

«Από το σύνολό τους (σ.σ. των θεμάτων του υπουργικού συμβουλίου) επιτρέψτε μου να αφιερώσω λίγο περισσότερο χρόνο και να προτάξω το πρόγραμμα “Κωνσταντίνος Δοξιάδης”, με βάση το οποίο όλη η επικράτεια θα αποκτήσει επιτέλους σύγχρονα πολεοδομικά σχέδια.

Είναι μία εκκρεμότητα που απασχολεί εκατομμύρια πολίτες. Δυστυχώς διαρκεί έναν ολόκληρο αιώνα, εξού και πολύ συχνά στην πολεοδομική νομοθεσία -το ξέρετε καλά- αναφερόμαστε στους προ του 1923 δρόμους. Αυτό κάτι λέει για το πώς έχουμε καθυστερήσει να οργανώσουμε τις χρήσεις γης σε όλη την επικράτεια.

Τώρα, όμως, με μια σημαντική χρηματοδότηση που ξεπερνά τα 400 εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, το πρόβλημα αυτό επιτέλους διεκδικεί τη λύση του. Έτσι δρομολογείται πια η σύνταξη ειδικών και τοπικών πολεοδομικών σχεδίων σε όλη την επικράτεια. Αυτά θα καθορίζουν πλέον οριστικά τις χρήσεις γης, τους όρους δόμησης, εντός αλλά και εκτός σχεδίου και φυσικά τις προστατευόμενες ζώνες κάθε περιοχής.

Θα οριοθετηθούν, επίσης, οι οικισμοί με συντελεστή δόμησης σε 800 Δημοτικές Ενότητες. Και βέβαια, κάτι πολύ σημαντικό, με τα συγκεκριμένα σχέδια ανοίγει η διαδικασία ώστε να λυθεί πια και το χρόνιο πρόβλημα του χαρακτηρισμού των δημοτικών δρόμων. Το τελευταίο είναι ένα ζητούμενο που ξέρετε ότι απασχολεί επί χρόνια, ειδικά την ελληνική περιφέρεια.

Τις λεπτομέρειες, τις φάσεις του προγράμματος, τις πολύ σημαντικές μεταβατικές διατάξεις έτσι ώστε να μπορούμε να ευθυγραμμιστούμε και με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, θα τις παρουσιάσει στη συνέχεια ο Υπουργός Περιβάλλοντος, μαζί με τις νέες πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης.

Το οριστικό άνοιγμα στη νομιμότητα πρέπει να συνοδεύεται από το κλείσιμο κάθε δυνατότητας στην παρανομία και νομίζω ότι η μεγάλη καινοτομία της πρότασης την οποία θα παρουσιάσει το Υπουργείο είναι ότι πια θα μπορούμε, έχουμε τη δυνατότητα με τη χρήση της τεχνολογίας, να εντοπίζουμε σε πραγματικό χρόνο οτιδήποτε αυθαίρετο χτίζεται στην ελληνική επικράτεια.

Είναι μία πολύ σημαντική μεταρρύθμιση, θα έλεγα με πολύ έντονο αναπτυξιακό πρόσημο, καθώς απελευθερώνει πια ουσιαστικά τη νόμιμη δόμηση σε όλη την επικράτεια, τονώνει τις κατασκευές, τονώνει την τοπική απασχόληση, αλλά απεγκλωβίζει και χιλιάδες ιδιοκτήτες από ένα γκρίζο καθεστώς αβεβαιότητας, δίνοντας προοπτική και πρόσθετη αξία στις περιουσίες τους. Και, φυσικά, όλα αυτά πια θα γίνονται με συγκεκριμένους κανόνες και με απαράβατη προτεραιότητα τον σεβασμό του περιβάλλοντος».

Όπως δήλωσε και χθες ο αρμόδιος υπουργός, «όλα τα αυθαίρετα που θα κτίζονται τούδε και στο εξής θα κατεδαφίζονται». Η μεγάλη αλλαγή, κατά τον Θεόδωρο Σκυλακάκη, είναι ότι τροποποιείται ο τρόπος που θα αντιμετωπίζονται τα αυθαίρετα, εξασφαλίζοντας ότι το σύνολο αυτών που θα κτίζονται από τώρα και στο εξής θα κατεδαφίζονται.

Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση προωθεί και νέο πλέγμα παρεμβάσεων στη νομοθεσία για τον αιγιαλό και την παραλία, με την ανάπτυξη ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας για τις δημοπρασίες, ώστε να ενισχυθεί η διαφάνεια των διαδικασιών και να επιτευχθεί υψηλό τελικό τίμημα, όπως κατέδειξε η εφαρμογή ήδη από το προηγούμενο έτος.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο που παρουσιάστηκε, στο επίκεντρο τίθεται η αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης, με την πρόβλεψη να κατεδαφίζονται κατά προτεραιότητα οι πρόσφατες αυθαίρετες κατασκευές που έχουν ανεγερθεί τα τελευταία χρόνια, ειδικά από το 2022 και προς τα πίσω, ενώ ανοίγει ο δρόμος για την αξιοποίηση οικοπέδων τουλάχιστον τεσσάρων στρεμμάτων, που με διαδοχικές αποφάσεις του Συμβουλίου Επικρατείας είχαν βάλει στον πάγο δεκάδες οικοδομικές άδειες.

Η νέα πολεοδομική μεταρρύθμιση που παρουσιάστηκε παρέχει στο Δημόσιο εργαλεία ελέγχου κατά της αυθαίρετης δόμησης, όπως τις αεροφωτογραφίες του 1977 και του 2011, αλλά και την Τεχνητή Νοημοσύνη και τα drones.

Η ευθύνη για τις κατεδαφίσεις θα μεταφερθεί από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις της χώρας στο κεντρικό κράτος -και συγκεκριμένα στα συναρμόδια υπουργεία Περιβάλλοντος και Υποδομών, που θα τρέχουν τις σχετικές διαδικασίες. Εκτός αυτού, όμως, στο υπουργείο Περιβάλλοντος θα δημιουργηθεί και ένα υπερσύγχρονο «παρατηρητήριο αυθαίρετης δόμησης».

Επίσης, η κυβέρνηση, όπως προαναφέρθηκε, ξεπαγώνει την εκτός σχεδίου δόμηση με συνδυασμό τριών μέτρων, τα οποία μπαίνουν σε εφαρμογή μέχρι να ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός της χώρας, που θα δώσει και την οριστική λύση.