Το καλοκαίρι που πέρασε πολλά νέα παιδιά κατέφευγαν στη Βυτίνα για καφέ και για φαγητό. Δικαιολογημένη είναι η αγανάκτηση με τις τιμές στα Μαγούλιανα.

Είναι θεμιτή η φιλοδοξία να θες να γίνεις χαλίφης στη θέση του χαλίφη, αλλά δεν είσαι Μύκονο, ούτε Κολωνάκι. Η ιστορία του τόπου μπορεί να πληγώνει, είναι όμως απαραίτητη γιατί είναι γνώση και αυτογνωσία.

Έχουμε λοιπόν και λέμε:

Στα χρόνια του μεσοπολέμου τα Μαγούλιανα είχαν περίβλεπτη θέση στους επίσημους τουριστικούς καταλόγους. Τα καλοκαίρια έρχονταν να παραθερίσουν ξένοι, κυρίως από την Αθήνα και την Πάτρα.

Στο μικρό οδηγό «Θεριναί διαμοναί και λουτροπόλεις», της «Υπηρεσίας Ξένων και Εκθέσεων» του 1927, τα Μαγούλιανα φιγουράρουν υψηλά:

-«Ίσως το υψηλότερο ελληνικό χωριό».

- Έξωθεν του συνοικισμού υπάρχουν ωραιότατα δάση ελάτων.

- Άφθονα πηγαία νερά αναβλύζουν σε διάφορα μέρη.

- Περίπου 50 σπίτια ενοικιάζονται σε παραθεριστές από την Αθήνα, την Πάτρα κλπ.

- Υπάρχουν αρκετά τρόφιμα.

Το χωριό το 1927 είχε 635 κατοίκους και απείχε από την Τρίπολη 8 ώρες με το αυτοκίνητο.

Οι πληροφορίες που μας παρέχει ο μικρός οδηγός της «Υπηρεσίας Ξένων και Εκθέσεων» είναι αξιόπιστες. Η συγκεκριμένη υπηρεσία υπάγονταν στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και παρακολουθούσε τα ζητήματα του τουρισμού. Ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (ΕΟΤ) ιδρύθηκε δύο χρόνια αργότερα, το 1929 από την τελευταία κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου.

Αφορμή για προβληματισμό είναι τι ακριβώς συνέβη και σε μια εικοσαετία βρεθήκαμε εκτός του τουριστικού χάρτη.

Η αείμνηστη Μαριάνθη Περρέα Κοσμοπούλου μού είχε αναφέρει ότι τα χρόνια εκείνα υπερχείλισαν βόθροι σπιτιών στο πάνω μέρος του πλατάνου με αποτέλεσμα να μολυνθεί ο υδροφόρος ορίζοντας με κολοβακτηρίδια. Το θέμα πήρε έκταση, η αυλαία έπεσε, η σκηνή άδειασε, τα φώτα έσβησαν. Έτσι απλά.

Πιστοποιητικό υγείας

Στα χρόνια που η φθίση θέριζε στο «Σανατόριο της Μάνας», στην Κορφοξυλιά, αναζήτησαν θεραπεία δεκάδες ασθενείς με υψηλά βαλάντια. Τα ποσοστά θνησιμότητας τα έτη 1925-1929 ήταν πολύ μεγάλα, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Απλά στη χώρα μας τα νούμερα ήταν απογοητευτικά.

Οι νοσούντες από φυματίωση κατέφευγαν για περίθαλψη στο σανατόριο της Κορφοξυλιάς. Οι συγγενείς που τους συνόδευαν και όσοι έρχονταν να τους επισκεφτούν διέμεναν στα Μαγούλιανα, όπου συγχωριανοί μας τους ενοικίαζαν τα καλά δωμάτια των σπιτιών τους.

Αντίστοιχη εικόνα παρουσίαζαν τα χρόνια του μεσοπολέμου και οι υπόλοιπες περιοχές του νομού που διέθεταν σανατόρια, η Βυτίνα και η Αλωνίσταινα. Το 1927 η «Υπηρεσία Ξένων και Εκθέσεων», συνιστά στους παραθεριστές στη Βυτίνα «…μεγίστη προσοχή εις την εκλογήν κατοικίας διότι καταφεύγουν εκεί πλείστοι ασθενείς εκ μεταδοτικών νοσημάτων, δεν τηρείται δε επιστημονικώς αυστηρώς έλεγχος».

Ακραίο ξενόφοβο πρωτοσέλιδο ήταν το δημοσίευμα της εφημερίδας «Αρκαδικός Τύπος» της Τριπόλεως με ημερομηνία 30 Απριλίου 1933. Ζητούσε να μπει απαγορευτικό στην είσοδο “ξένων” ασθενών: «Είναι πράγματι απάνθρωπο να αφήνωμεν να γεμίζουν τα σπίτια της Τριπόλεως από ασθενείς και ν’ απειλείται εντεύθεν η ζωή των κατοίκων της, οίτινες, αμόρφωτοι εν πολλοίς και από διάθεσιν χρηματισμού κινούμενοι, δέχονται τους πάσχοντας ξένους.

Δια τους ξένους και σανατόρια υπάρχουν και αι γνωσταί κατασκηνώσεις του δάσους της Βυτίνας».

Το 1929 για να γίνει δεκτός, όποιος ήθελε να παραθερίσει στα Μαγούλιανα, όφειλε να εφοδιαστεί με πιστοποιητικό υγείας από τον κοινοτικό γιατρό Ιωάννη Παΐσιο.

Σταθερή αξία τα αρχαία ερείπια

Πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ο ήλιος και η θάλασσα δεν πουλούσαν. Σταθερή αξία για διακοπές ήταν το βουνό, και οι αρχαιότητες. Δεν είναι τυχαίο ότι ξενοδοχεία υπήρχαν κυρίως σε περιοχές με ιστορικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Σ΄ αυτό είχε συμβάλει και η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, το 1896.

Στους επισκέπτες των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, ο Γάλλος ιστορικός Κάρολος Ντηλ πρότεινε ανεπιφύλακτα: Μυκήνες, Τίρυνθα, Δωδώνη, Ακρόπολη Αθηνών, Δήλος, το ναό Πτώου Απόλλωνα στον Ορχομενό Βοιωτίας, Ολυμπία, Ελευσίνα, Επίδαυρος και Τανάγρα. Η επιλογή των τόπων αυτών ήταν στα χνάρια των περιηγητών του μεσαίωνα και της Αναγέννησης.

Τα Μαγούλιανα ήταν στο δρόμο που οδηγούσε στην αρχαία Ολυμπία. Η αρχαία Ελλάδα πουλούσε.

Την δεκαετία του ’20, πριν από 100 χρόνια, ο Σπύρος Ζούβελος με λεφτά που έφερε από την Αμερική ανακαίνισε και μετέτρεψε σε ξενοδοχείο, το οποίο διέθετε και εστιατόριο, ένα ωραίο σπίτι στην πλατεία του χωριού. Το σπίτι αυτό το έκαψαν οι Γερμανοί την Κατοχή.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι «ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη». Υπήρχαν βεβαίως και οι 50 συγχωριανοί μας που ενοικίαζαν τα καλά δωμάτια, στο πάνω πάτωμα των σπιτιών τους. Οι κάτοικοι αυτοί μετακόμιζαν τους καλοκαιρινούς μήνες στα κατώγια, ακόμη και στα καλύβια που είχαν στα κτήματά τους, αφού το ενοίκιο που εισέπρατταν ήταν υπολογίσιμο έσοδο.

Τότε τα Μαγούλιανα διέθεταν καφενεία, εστιατόρια, σχολεία, γιατρό, καλό οδικό δίκτυο, καταστήματα που μπορούσε κανείς να προμηθευτεί ό,τι χρειαζόταν, ειρηνοδικείο, υποθηκοφυλακείο, τηλεγραφείο, ταχυδρομείο, σταθμό χωροφυλακής, δασικό σταθμό.

Όταν έχεις τα παραπάνω και συνάμα το μύθο: «Κι εγώ στην Αρκαδία ανήκω» (Et in Arcadia ego), και δε μπορείς να προκόψεις, μούτζωσε κατά την Μπάρτζελη.

Χίλιες και μία ανατροπές

Ήρθαν τα πάνω κάτω μετά το κραχ του 1929, το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, την κατοχή, την αντίσταση και τον εμφύλιο. Το σκηνικό στη χώρα άλλαξε άρδην. Η τοπική οικονομία κατέρρευσε.

Οι Μαγουλιανίτες σταδιακά οδηγήθηκαν στο φευγιό. Η εσωτερική μετανάστευση την περίοδο 1950 – 1974 ήταν μονόδρομος. Στα τέλη του 1950 επανιδρύεται ο ΕΟΤ και δειλά ξεπροβάλουν ιδιώτες στο χώρο του τουρισμού.

Τα σανατόρια έκλεισαν με την ανακάλυψη αποτελεσματικών αντιφυματικών φαρμάκων.

Το δικό μας είχε κλείσει προ πολλού και λεηλατήθηκε την Κατοχή.

Σε επίπεδο Πανελληνίου Συλλόγου Μαγουλιανιτών έγινε μια προσπάθεια να λειτουργήσει ως ξενώνας οικία που παραχώρησε συγχωριανός μας. Τελικά η όλη προσπάθεια στέφθηκε με αποτυχία.

Με τη μεσολάβηση του Ηλία Μαντρακούκα έγινε το «Ξενία» στου Καμπέα. Δυστυχώς ούτε αυτή η αξιόλογη κρατική προσπάθεια είχε αίσιο τέλος. Ακολούθησε τη μοίρα των υπόλοιπων «Ξενία» που είτε παρήκμασαν, είτε γκρεμίστηκαν. Το δικό μας εξακολουθεί να γκρεμίζεται έρμο και βουβό. Τα όμορφα όνειρα, όμορφα καίγονται, και ο τόπος παραδόθηκε αμαχητί στους βοσκούς αμνοεριφίων, και στο δασάρχη.

Όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, το τουριστικό προϊόν που λέγεται βουνό μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο δεν πουλούσε. Ας ελπίσουμε η προσεχώς λειτουργία του πρώην «Σανατορίου της Μάνας», στην Κορφοξυλιά ως πεντάστερο ξενοδοχείο, αλλά και η σχεδιαζόμενη μετατροπή του Αγίου Ανδρέα σε ξενοδοχείο τεσσάρων αστέρων να πετύχουν εκεί που οι άλλοι δεν τα κατάφεραν.

Άλλωστε τώρα τα δεδομένα είναι διαφορετικά.

Η χώρα έχει αναδειχθεί σε σημαντικό τουριστικό παίχτη παγκοσμίως. Την ίδια στιγμή καταγράφονται αρνητικές επιπτώσεις από τον μαζικό τουρισμό σε νησιά, ενώ διάσημοι προορισμοί διεθνώς μετρούν ανεπανόρθωτες ζημιές από τα εκατομμύρια επισκέπτες.

Πόσο κοστίζει ένα χαμόγελο;

Στην καθημαγμένη από τα μνημόνια και την ανεργία χώρα, τα Μαγούλιανα ανακάλυψαν τις βραχυχρόνιες μισθώσεις Airbnb (Air Bed and Breakfast). Μια ιδέα που γεννήθηκε πριν από 15 χρόνια στο Σαν Φρανσίσκο από δυο συγκάτοικους που δεν μπορούσαν να πληρώσουν το ενοίκιο του διαμερίσματός τους και αποφάσισαν να μετατρέψουν το σαλόνι τους σε ξενώνα, προσφέροντας σε τρεις συμμετέχοντες ενός συνεδρίου στέγη, φουσκωτά στρώματα (αέρα) και σπιτικό πρωινό έναντι πληρωμής.

Καλά όλα αυτά, αλλά όταν δεν υπάρχει τουριστική συνείδηση και επαγγελματισμός δεν μπορείς να πας μακριά. Εδώ κοτζάμ ξενοδόχοι κάνουν λάθη και χάνουν πελάτες. Δεν θα αναφερθώ στις διπλές κρατήσεις, στο διαφορετικό δωμάτιο από αυτό που εικονίζεται στις φωτογραφίες ή στις κατσαρίδες και άλλα τρωκτικά στο δωμάτιο, στην αδυναμία πρόσβασης στο Wi-Fi…

Κορυφαία αρνητικά σχόλια καταγράφονται στην ποιότητα φαγητού και στη χρέωση του εσπρέσο στο πρωινό. Στη χρέωση φρέσκου χυμού, ακόμα και του νερού στο δωμάτιο. Το 1 ή 2 ευρώ που κοστίζουν τα παραπάνω ενδέχεται να προκαλέσουν σχόλια. Εκνευρισμό φέρνει όταν πληρώνεις δωμάτιο με θέα, που δεν έχει, ο κλιματισμός που δεν λειτουργεί. Πόσο κοστίζει το καλωσόρισμα με χαμόγελο και το κέρασμα με τοπικά γλυκά;

Φίλος διαμαρτυρήθηκε εντόνως όταν τις προάλλες σε καφέ της Ομονοίας τον σέρβιραν καφέ χωρίς ένα ποτήρι νερό. Αυτό είναι ντροπή, έλεγε. Δεν θα ξαναπάω. Έχει άδικο; Δείτε στο διαδίκτυο κατεβατά αρνητικών σχολίων για ένα ποτήρι νερό, και ελάτε να το συζητήσουμε.

Καλό το οικονομικό κομμάτι, αλλά η τιμή τιμή δεν έχει και χαράς τον που την έχει.

Π.

Από την εφημερίδα "Τα Μαγούλιανα"