Με συνεχείς παρεμβάσεις μου στη Βουλή έχω επισημάνει με στοιχεία, την εξωφρενική αύξηση της κερδοφορίας των τραπεζών από τόκους αλλά και από προμήθειες, που σημειώθηκε το 2022, το 2023 και συνεχίζεται το 2024.

Το οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης για το ζήτημα των μηδενικών επιτοκίων καταθέσεων μας απάντησε τον Νοέμβριο το 2023 ότι «ο ρόλος ενός υγιούς και ανταγωνιστικού τραπεζικού συστήματος περιλαμβάνει την προσφορά ευρέος φάσματος επιλογών στους καταναλωτές, συμπεριλαμβανομένων των καταθετικών λογαριασμών με ανταγωνιστικά επιτόκια.» Έκτοτε όμως τα επιτόκια καταθέσεων για νοικοκυριά όσο και για επιχειρήσεις, τόσο μιας ημέρας όσο και με συμφωνημένη διάρκεια, σημείωσαν έστω και ελαφριά μείωση ενώ υπολείπονται κατά πολύ του ρυθμού αύξησης του πληθωρισμού. Στα επίπεδα του πληθωρισμού παραμένουν και οι αποδόσεις των εντόκων γραμματειών που είχε το θράσος να προτείνει το οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης ως εναλλακτική για τις καταθέσεις των νοικοκυριών.

Αντιθέτως σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε χθες η Τράπεζα της Ελλάδος, τον Μάρτιο του 2024, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων δανείων αυξήθηκε στο 6,24%, από 5,77% τον Φεβρουάριο του 2024 παραμένοντας στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας δωδεκαετίας!

Τα συγκριτικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τον Μάρτιο του 2024 κατέδειξαν καταδεικνύουν ότι η χώρα μας έχει τα 4α υψηλότερα επιτόκια στεγαστικών δανείων στην Ευρώπη (13% πάνω από το μέσο όρο των χωρών της Ευρωζώνης) και το 5α υψηλότερα επιτόκια δανεισμού επιχειρήσεων (22% πάνω από το μέσο όρο των χωρών της Ευρωζώνης). Τη στιγμή μάλιστα που το ύψος των επιτόκια καταθέσεων κατέτασσαν τη χώρα μας στην προτελευταία θέση ανάμεσα στις χώρες της Ευρωζώνης.

Η στρεβλή ολιγοπωλιακή δομή του ελληνικού τραπεζικού συστήματος όμως έχει επίπτωση και στις προμήθειες που χρεώνουν οι τράπεζες σε πολίτες και επιχειρήσεις όπως κατέδειξε η απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού για τις εναρμονισμένες πρακτικές των Τραπεζών των προμηθειών και να αναλάβουν επιτέλους τις ευθύνες που τους αναλογούν, η οποία δημοσιεύτηκε στις 24 Απριλίου 2024 (ΦΕΚ 2342 Β΄) τέσσερεις ολόκληρους μήνες μετά από την ανακοίνωση της.

Ωστόσο η μόνη παρέμβαση που έκρινε η Κυβέρνηση στο πεδίο αυτό ήταν η θεσμοθέτηση, με την 163/16 29.4.2024 τροπολογία, ανώτατου ορίου προμήθειας εκκαθάρισης στο 0,5% σε συναλλαγές έως 10 ευρώ στη λεγόμενη «μικρή λιανική» η οποία δεν είναι παρά ένα φύλλο συκής.

Υπενθυμίζεται ότι τα καθαρά έσοδα από προμήθειες των συστημικών τραπεζών το 2023 άγγιξαν τα 1,8 δις. ευρώ αυξημένα κατά 30% σε σχέση με το 2022, τη στιγμή που ο πληθωρισμός το 2023 έτρεξε με 3,5% και το πρόστιμο της Επιτροπής Ανταγωνισμού είναι μόλις 41.756.180,10 €, ήτοι τα έσοδα του τραπεζικού συστήματος από προμηθείς σε μία εβδομάδα.

Μάλιστα ο Υπουργός στην σχετική με τις προμήθειες 3537/1.3.2024 Ερώτηση & ΑΚΕ μου, την οποία εκπρόθεσμα μετά από 40 ημέρες απέφυγε να απαντήσει με σαφήνεια πολλά ερωτήματα μεταξύ των οποίων για την μη εκπληρωθείσα υποχρέωση της Τράπεζας της Ελλάδος, βάσει ευρωπαϊκού πλαισίου που έχει ενσωματωθεί εδώ και 7 χρόνια (ν.4465/2017), να δημιουργήσει παρατηρητήριο τραπεζικών και χρηματοπιστωτικών προμηθειών.

Υπενθυμίζουμε ότι στην αντίστοιχη απάντηση του ο Υπουργός Ανάπτυξης, είχε επισημάνει ότι «οποιαδήποτε θέσπιση νέων θεσμών παρακολούθησης των χρεώσεων θα ήταν ορθότερο ρυθμιστικά να γίνει όχι από το Υπουργείο Ανάπτυξης στο πλαίσιο της στενής αρμοδιότητάς του για τους καταναλωτές, αλλά από την Τράπεζα της Ελλάδας ως εποπτικής αρχής του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος».

Άρα το Υπουργείο Ανάπτυξης έδειξε την Τράπεζα της Ελλάδος και το Υπουργείο Οικονομικών για το παρατηρητήριο Τραπεζικών Προμηθειών! Αλλά αυτοί οι θεσμοί σφυρίζουν αδιάφορα!

Δεν είναι τυχαίο αυτό αφού πρώτο μέλημα του οικονομικού επιτελείου της Κυβέρνησης είναι να δοθούν παχυλά μπόνους στις διοικήσεις των τραπεζών και γαλαντόμα μερίσματα στους μετόχους τους τη στιγμή που η αισχροκέρδεια τους συνεχίζεται ανεμπόδιστα, ενώ το Κράτος επιδοτεί τη λειτουργία τους μέσα από την αναβαλλόμενη φορολογία, τις εγγυήσεις του σχεδίου Ηρακλής και τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.

Κατόπιν των ανωτέρω, ερωτάται ο Υπουργός:

1. Προτίθεστε να λάβετε επιτέλους δραστικές πρωτοβουλίες για να μην είναι η Ελλάδα πρωταθλήτρια στη διαφορά επιτοκίων χορηγήσεων και επιτοκίων καταθέσεων ανάμεσα στις χώρες της Ευρωζώνης, τη στιγμή μάλιστα που η διαφορά αυτή βαίνει αυξανόμενη;

2. Θεωρείτε οικονομικά τεκμηριωμένο έσοδα από προμήθειες των συστημικών τραπεζών το 2023 άγγιξαν τα 1,8 δις. ευρώ αυξημένα κατά 30% σε σχέση με το 2022, τη στιγμή που ο πληθωρισμός το 2023 έτρεξε με 3,5% και ειδικότερα:

2.1. Προτίθεστε να λάβετε πρωτοβουλίες ώστε να τεθούν ανώτατα όρια προμήθειας στοχευμένα σε διάφορες κατηγορίες πέρα από αυτή που θεσπίσατε για προμήθειας εκκαθάρισης στο 0,5% σε συναλλαγές έως 10 ευρώ στη λεγόμενη «μικρή λιανική»;

2.2. Προτίθεστε να παρέμβετε ώστε να υλοποιηθεί η μη εκπληρωθείσα υποχρέωση της Τράπεζας της Ελλάδος, βάσει ευρωπαϊκού πλαισίου που έχει ενσωματωθεί εδώ και 7 χρόνια (ν.4465/2017), να δημιουργήσει παρατηρητήριο τραπεζικών και χρηματοπιστωτικών προμηθειών και γιατί δεν απαντήσατε τα σχετικά ερωτήματα που σας έθεσα με 3537/1.3.2024 Ερώτηση & ΑΚΕ μου;

2.3. Διαφωνείτε με την άποψη του Υπουργός Ανάπτυξης που διατύπωσε στη σχετική απάντηση του ότι «οποιαδήποτε θέσπιση νέων θεσμών παρακολούθησης των χρεώσεων θα ήταν ορθότερο ρυθμιστικά να γίνει όχι από το Υπουργείο Ανάπτυξης στο πλαίσιο της στενής αρμοδιότητάς του για τους καταναλωτές, αλλά από την Τράπεζα της Ελλάδας ως εποπτικής αρχής του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος»;

3. Προτίθεστε να λάβετε επιτέλους δραστικές πρωτοβουλίες για να μη χρηματοδοτεί η αισχροκέρδεια του τραπεζικού συστήματος τα παχυλά μπόνους των διοικήσεων των τραπεζών και τα γαλαντόμα μερίσματα στους μετόχους τους;

4. Προτίθεστε να λάβετε επιτέλους δραστικές πρωτοβουλίες ώστε ένα μέρος των υπερκερδών να αξιοποιηθεί για την μείωση της αναβαλλόμενης φορολογίας των τραπεζών η λειτουργία των οποίων ενισχύεται κρατικά μέσα από την αναβαλλόμενη φορολογία, τις εγγυήσεις του σχεδίου Ηρακλής και τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.

Δελτίο Τύπου