Στο πλαίσιο λειτουργίας των εξ αποστάσεως υπηρεσιών πληροφόρησης του Δικτύου Πληροφόρησης και Συμβουλευτικής Υποστήριξης και Ενδυνάμωσης Εργαζομένων και Ανέργων, δημοσιεύουμε κείμενο πληροφόρησης της ενότητας «Ασφαλιστικά Θέματα» με τίτλο «Προσωρινή Σύνταξη» στο οποίο παρουσιάζονται συνοπτικά οι πρόσφατες αλλαγές στην νομοθεσία για την χορήγηση της προσωρινής σύνταξης.

Συντάκτης:
Ζαχαρίας Μαμματάς
Επιμέλεια:
Άντα Σταμάτη

Εισαγωγή

Με τις διατάξεις των άρθρων 115 και 116 του Ν. 4714/2020 τροποποιήθηκαν οι διατάξεις των άρθρων 29 και 29Α του Ν. 4387/2016, με τις οποίες ρυθμίζεται η καταβολή προσωρινής σύνταξης α) σε συνταξιούχους που από τις 13.5.2016 υπέβαλαν χειρόγραφα την αίτηση συνταξιοδότησης και β) σε συνταξιούχους που επέλεξαν την ηλεκτρονική υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης από τις 13.5.2016 αντίστοιχα. Με τη διάταξη του άρθρου 117 του Ν. 4714/2020 επιτρέπεται πλέον η χορήγηση προκαταβολής του εφάπαξ βοηθήματος.

Προσωρινή σύνταξη των συνταξιούχων που από 13.5.2016 υπέβαλαν έντυπη αίτηση συνταξιοδότησης

Αυξάνεται το ποσοστό της προσωρινής σύνταξης από 50% σε 80% του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών ασφαλισμένου μισθωτού κατά τους 12 μήνες ασφάλισης που προηγούνται της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.
• Αυξάνεται το ποσοστό της προσωρινής σύνταξης από 50% σε 70% του μέσου μηνιαίου εισοδήματος των 12 τελευταίων μηνών ασφάλισης πριν από τη συνταξιοδότηση αυτοτελώς απασχολουμένων, ελεύθερων επαγγελματιών και ασφαλισμένων του ΟΓΑ.
• Καταργείται η αρνητική προϋπόθεση της μη ανάληψης εργασίας και προβλέπεται ότι και όσοι έχουν ήδη υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης και συνεχίζουν να απασχολούνται ή έχουν αναλάβει νέα εργασία μετά την υποβολή της αίτησης δικαιούνται προσωρινή σύνταξη από τη δημοσίευση του νόμου, δηλαδή από 31.7.2020. Εξαιρούνται όσοι συνταξιούχοι έχουν αναλάβει ή αναλαμβάνουν εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης υποχρεωτικά υπακτέα στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ, για τους οποίους προβλέπεται η πλήρης αναστολή καταβολής των κύριων και επικουρικών συντάξεων εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει το 61o έτος της ηλικίας τους έως και τις 28.2.2021 και το 62ο έτος από την 1η.3.2022 και εφεξής.
• Στους συνταξιούχους που απασχολούνται η προσωρινή σύνταξη καταβάλλεται μειωμένη κατά 30% για όσο χρόνο ο συνταξιούχος εργάζεται ή απασχολείται.
• Αυξάνεται το ελάχιστο όριο προσωρινής σύνταξης για τους ασφαλισμένους του ΟΓΑ και πλέον η προσωρινή σύνταξη δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε 20 έτη ασφάλισης, δηλαδή του ποσού των 384,00€. [Με την προϊσχύουσα ρύθμιση το ελάχιστο όριο ήταν το 80% της εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε 20 έτη ασφάλισης, δηλαδή το ποσό των 307,20€.]
• Αυξάνεται το ανώτατο όριο προσωρινής σύνταξης για αυτοτελώς απασχολουμένους και ελεύθερους επαγγελματίες και πλέον η προσωρινή σύνταξη δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό της εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε 20 έτη ασφάλισης πολλαπλασιαζόμενο επί 2,5, δηλαδή το ποσό των 960,00€. [Με την προϊσχύουσα ρύθμιση το ανώτατο όριο ήταν το διπλάσιο του ποσού της εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε 20 έτη ασφάλισης, δηλαδή το ποσό των 768,00€.]

Προσωρινή σύνταξη των συνταξιούχων που από 13.5.2016 υπέβαλαν ηλεκτρονικά αίτηση συνταξιοδότησης

• Καταργείται η αρνητική προϋπόθεση της μη ανάληψης εργασίας και προβλέπεται ότι και όσοι έχουν ήδη υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης και συνεχίζουν να απασχολούνται ή έχουν αναλάβει νέα εργασία μετά την υποβολή της αίτησης δικαιούνται προσωρινή σύνταξη από τη δημοσίευση του νόμου, δηλαδή από 31.7.2020. Εξαιρούνται όσοι συνταξιούχοι έχουν αναλάβει ή αναλαμβάνουν εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης υποχρεωτικά υπακτέα στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ. Γι’ αυτούς προβλέπεται η πλήρης αναστολή καταβολής των κύριων και επικουρικών συντάξεων εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει το 61o έτος της ηλικίας τους έως και τις 28.2.2021 και το 62ο έτος από την 1η.3.2022 και εφεξής.
• Στους συνταξιούχους που απασχολούνται η προσωρινή σύνταξη καταβάλλεται μειωμένη κατά 30% για όσο χρόνο ο συνταξιούχος εργάζεται ή αυτοαπασχολείται.
• Διατηρείται το ποσοστό της προσωρινής σύνταξης στο 80% του ποσού της σύνταξης, που υπολογίζεται με βάση τις διατάξεις του Ν. 4387/2016 για το σύνολο των ασφαλισμένων.

Η κατάργηση της αρνητικής προϋπόθεσης μη συνέχισης ή μη ανάληψης νέας εργασίας

Η σημαντικότερη μεταβολή ‒που αφορά μάλιστα το σύνολο των συνταξιούχων οι οποίοι έχουν υποβάλει ή υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης από την ημέρα ισχύος του Ν. 4387/2016 (13.5.2016) και έπειτα‒ είναι η κατάργηση της προϋπόθεσης να μη συνεχίσουν την εργασία τους ή να μην αναλάβουν νέα εργασία, με εξαίρεση τις περιπτώσεις για τις οποίες προβλέπεται αναστολή καταβολής της σύνταξης. Η τροποποίηση αυτή έρχεται σε συνέχεια της μείωσης (με το Ν. 4670/2020) του ποσοστού περικοπής της σύνταξης όσων συνταξιούχων απασχολούνται από 60% σε 30%. Συμπληρώνει ένα πλαίσιο που ευνοεί τη συνέχιση της απασχόλησης και μετά την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης, ενδεχομένως ως αντιστάθμισμα στον νέο υπολογισμό της σύνταξης με το Ν. 4387/2016.

Προκαταβολή εφάπαξ βοηθήματος

Με το άρθρο 117 του Ν. 4714/2020 τροποποιήθηκε το άρθρο 35 του Ν. 4387/2016 και καταργήθηκε η απαγόρευση χορήγησης προκαταβολής του εφάπαξ βοηθήματος. Πλέον προβλέπεται η δυνατότητα καταβολής μέρους του εφάπαξ βοηθήματος σε άμεσα ασφαλισμένους εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
1. έχουν παρέλθει 3 μήνες από την υποβολή της αίτησης,
2. έχει εκδοθεί οριστική απόφαση συνταξιοδότησης λόγω γήρατος ή αναπηρίας και
3. ο δικαιούχος έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης σε έναν πρώην φορέα απονομής εφάπαξ. Η τελευταία αυτή προϋπόθεση δεν ισχύει για τους ασφαλισμένους του πρώην Ταμείου Πρόνοιας Αξιωματικών Εμπορικού Ναυτικού και του πρώην Ταμείου Πρόνοιας Κατώτερων Πληρωμάτων Εμπορικού Ναυτικού.

Η συγκεκριμένη ρύθμιση ενδέχεται να λειτουργήσει ως αντιστάθμισμα στις σημαντικές καθυστερήσεις στην απονομή του εφάπαξ βοηθήματος, σε συνδυασμό και με τη ρύθμιση που διευκολύνει την απονομή εφάπαξ βοηθήματος σε περίπτωση διαδοχικής ασφάλισης, καθώς πλέον προβλέπεται η χορήγηση από τον τελευταίο φορέα και στη συνέχεια εκδίδεται απόφαση χορήγησης συμπληρωματικής εφάπαξ παροχής όταν βεβαιωθεί ο χρόνος διαδοχικής ασφάλισης.

Πηγές

• Ν. 4714/2020, άρθρα 115, 116, 117
• Από 29.7.2020 τροπολογία του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομικών με τίτλο «Φορολογικές παρεμβάσεις για την ενίσχυση της αναπτυξιακής διαδικασίας της ελληνικής οικονομίας, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών (ΕΕ) 2017/1852, (ΕΕ) 2018/822, (ΕΕ) 2020/876, (ΕΕ)2016/1164, (ΕΕ) 2018/1910 και (ΕΕ) 2019/475, συνεισφορά Δημοσίου για την αποπληρωμή δανείων πληγέντων δανειοληπτών λόγω των δυσμενών συνεπειών της νόσου COVID-19 και άλλες διατάξεις».