Ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας, κυρίως Δημήτριος ονομάζετο, εγεννήθη κατά το έτος 1778. ήτον υιός του Αργυρίου Στριφτόμπολα και έγγονος του Δημητρίου Στριφτόμπολα, τους εις τον Αλμυρόν της Λακωνίας φονευθέντος το 1778.

Οι γονείς αυτού, θέλοντες ίνα τον διδάξουν τα όσα εν τη εποχή εκείνη ηδύνατο να σπουδάση άνθρωπος, ενεπιστεύθησαν αυτόν εις την αυστηρώτητα των διδασκάλων, και ως φύσει επιμελής, έμαθεν εκείνα, τα οποία και οι διδάξαντες αυτόν εγνώριζον. Εκ των γραμματικών τούτων λοιπόν γνώσεων του έλαβε και το όνομα “Αναγνώστης”.

Επειδή όμως κατά την εποχήν  εκείνην η Στριφτομπολαϊκή οικογένεια ήτο επίφοβος πάντοτε τοις Τούρκοις, ένεκα της στρατιωτικής της ισχύος, εκατέτρεχον θηρειωδώς αυτήν. Και τότε ηνάγκασαν τον Ήρωα μας  να καταφύγη μετά του πατρός του Αργυρίου Στριφτόμπολα και του θείου του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη(α) και λοιπών άλλων καπετανέων, και επί τη ελπίδει των όπλων των, να περιπλανώνται επί των αγρίων της Λακωνίας ορέων, άγοντες τον ληστρικόν βίον, αλλά πάντοτε κατατρεγμένων όντων και μη δυναμένων ούτε εις την Σωτήριον της Λακωνίας γην να πατήσωσι, εις την οποίαν εύρισκον πάντοτε ασφάλειαν, ηναγκάσθησαν, εναντίον της ζωηροτέρας θελήσεως των, να εγκαταλείψωσι την φιλτάτην και ιεράν γην της Πατρίδος των, και φυγόντες δια νυκτός, εύρον άσυλον εις την ωραίαν της Ζακύνθου Νήσον.
(α) Ο Πάππος του Ήρωος  Αναγ. Στριφτόμπολα, Δημήτριος Στριφτόμπολας είχε σύζυγον την αδελφήν του Κωνστ. Κολοκοτρώνη, πατρός του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη.
Η Ελληνική ζωηρότης των, ήλκυσε την προσοχήν των Άγγλων, και δόσαντες προς αυτούς βαθμούς αξιωματικών, κατετάχθησαν υπό την Βρεττανικήν Σημαίαν…..
Μαθόντες όμως μετά τέρψεως, ότι εις την Ηλείαν επαναστάτησε κατά της Υψηλής Πύλης ο Αλιάγας ή Αλιφαρμάκης, ότι επολιόρκησαν αυτόν οι εχθροί στο Μοναστηράκι, εγκατέλειψαν παρευθύς άπαντες εκ συμφώνου τους οποίους κατείχον βαθμούς…..έσπευσαν προς βοήθειαν του πολιορκημένου Αλιάγα. Δυστυχώς όμως κατατροποθέντος αυτού…...επέστρεψαν και πάλιν καταθλιμμένοι εις την εξορίαν των!
Εν τω διαστήματι τούτω, κατευνασθείσα επ’ ολίγον η Τουρκική καταδίωξις των απεφάσισαν, αν και με κίνδυνον πάντοτε της ζωής των, να επανέλθωσιν εν τη πατρώα των γη και περί το έτος 1814 αποχαιρετήσας ο ήρως μας την τερπνοτάτην εκείνην νήσον της Ζακύνθου, απέπλευσε δια την φιλτάτην του Ελλάδα!
Επανελθών ούτος εις την εν Καλαβρύτοις ιδαιτέραν  πατρίδα του, έβλεπε να παρέρχωνται τα έτη της ζωής του μ’ αγανάκτησιν και η καθημερινή παρουσία των εχθρών της πατρίδος του, κατεβίβρωσκε την ατρόμητον καρδίαν του, και τω διήγειρε ζωηρωτέρα τα εν τη ψυχή του φιλελευθερώτερα αισθήματα.  
Ήλθε τέλος πάντων το πλήρωμα του χρόνου, και ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας, είδε εστεφανωμένας τας πολυστενάκτους επιθυμίας του, ότε κατά το έτος 1817 εμυήθη το μυστήριον της προσεγγιζούσης εθνεγερσίας!
Κατά το Σωτήριον έτος 1821, πρώτος ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας ηγέρθη, και η κλαγγή των όπλων των τετρακοσίων υπό την οδηγίαν του γενναίων στρατιωτών, αντήχησε κατά πρώτον εις τα υψηλά των Καλαβρύτων όρη!
…….
Περί την 13ην του μηνός Απριλίου, συγκεντροθέντες άπαντες οι γενναίοι Έλληνες εις την ρηθείσαν κώμην του Λεβειδίου μετά των αρχηγών αυτών Σωτηρίου Χαραλάμπους, Αναγνώστου Στριφτόμπολα, Βασιλείου και Νικολάου Πετμεζαίων, Σ.Θεοχαροπούλου, και Ν. Σολιώτου, προετοιμάζοντο ίνα απροσδοκήτως εισβάλωσιν εντός της οχυρωτάτης  Τριπόλεως και πολιορκήσωσι τους  εκεί βαρβάρους εχθρούς των!……..”
Πολυάριθμοι Τούρκοι από την Τριπολιτσά επετέθησαν στο στρατόπεδο του Λεβιδίου. Οι Έλληνες κατάλαβαν την ανισότητα του αγώνα και ζήτησαν βοήθεια από κοντινά στρατόπεδα. Έσπευσαν σε βοήθεια στρατιωτικά σώματα από την Αλωνίσταινα υπό  τον Δ. Πλαπούτα και από το Κακούρι υπό τον Α. Σκλατσά. Τα καλαβρυτινά στρατιωτικά σώματα είχαν οχυρωθεί σε σπίτια του Λεβιδίου προκειμένου να αντιμετωπίσουν τους Τούρκους. Εμπρός στην τρομακτική εμφάνιση του τουρκικού ιππικού πολλοί Έλληνες πολεμιστές εγκατέλειψαν τις θέσεις τους και κατέφυγαν στο βουνό. Οι εναπομείναντες λίγοι πολεμιστές με τους οπλαρχηγούς τους αντιστάθηκαν στην τουρκική επίθεση, το δε σώμα του Στριφτόμπολα έδωσε την σπουδαιότερη μάχη προξενώντας σηματικές απώλειες στον εχθρό, αλλά  δυστυχώς ο Στριφτόμπολας επληγώθη θανάσιμα.
“…...μετά των ανδρείων συστρατιωτών του, ότε αίφνης  προς δυστυχίαν της δυστυχούς Πατρίδος μας, έφθασε μία θανατηφόρος εχθρική σφαίρα...και δυνηθείς πλέον να προχωρήση, έπεσε χαμαί επί των απειραρρίθμων θυμάτων του φωνάζων και ενισχύων πάντοτε τους ολίγους ανδρείους του….”
Το πιστοποιητικό που εδόθη στην χήρα του Αναγνώστη Στριφτόμπολα, Αγγελική, για την προσφορά του ηρωικώς πεσόντα αγωνιστή στην πατρίδα, προκειμένου να στηριχτεί η οικογένεια της.
ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΝ
Πιστοποιούμεν οι υποφαινόμενοι εις ένδειξιν της αληθείας, ότι ο ποτέ Αναγνώστης Στριφτόμπολας, εκ της κωμοπόλεως Κερτέζης των Καλαβρύτων, επί της ενάρξεως του υπέρ ανεξαρτησίας της Πατρίδος αγώνος, αναφανείς, με ζήλον και πολλήν προθυμίαν, με ικανόν Σώμα στρατιωτών υπό την οδηγίαν του, οπλαρχηγός εν Καλαβρύτοις, ηγωνίσθη γενναίως εις την πολιορκίαν των εν Καλαβρύτοις οθωμανών. Μετά την άλωσιν δε τούτων, μεταβάς εις την πολιορκίαν της Κορίνθου, εφάνη επίσης χρήσιμος. Αλλά συνελθών μετά των λοιπών οπλαρχηγών της επαρχίας Καλαβρύτων εις το Λεβείδιον της Τριπολιτζάς, ετοποθετήθη εκεί μετά των λοιπών οπλαρχηγών από την επιδρομήν οκτώ χιλιάδων εκ Τριπόλεως εξελθόντων επιλέκτων οθωμανών, έμεινε μόνος, με τεσσαράκοντα και οκτώ εκ των στρατιωτών του ΕΞ ΟΙΚΕΙΑΣ ΤΟΥ θελήσεως, αντικρούων την άνισον αυτών δύναμιν. Έπεσε γενναίως απέναντι των εχθρών της Πατρίδος  εις την αξιομνημόνευτον εκείνην Μάχη του Λεβειδίου, δι’ ης πρώτον επεστηρίχθη η υπέρ ανεξαρτησίας Ελληνική επιχείρησις!
Πεσόντος του Αειμνήστου Τούτου Ανδρός, η χήρα γυνή του Αγγελική Στριφτομπολίνα, μείνασα με πολυάριθμον και αδύνατον οικογένειαν, έφθασεν ως εκ του θανάτου του ανδρός της, και ως εκ των κατά την διάρκειαν της επαναστάσεως ανωμαλιών εις την εσχάτην ένδειαν και στενοχωρίαν, στερούμενη και αυτού του επιουσίου άρτου.
Όθεν εις ένδειξιν τούτων, εγένετο το παρόν πιστοποιητικόν κατ’ αίτησιν της, και εδόθη εις χείρας της.
Εν Αθήναις  τη 30 Μαΐου 1837
Πέτρος Μαυρομιχάλης   (στρατηγός)
Κανέλλος Δεληγιάννης    (στρατηγός)
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης   (στρατηγός)
Νικήτας Σταματελόπουλος   (στρατηγός)
Χρύσανθος Σισσήνης   (στρατηγός)
Δονύσιος Ευμορφόπουλος  (Συνταγματάρ.)

Πηγή: Βιβλίο “Ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας” Πάτραι 1860, έκδοση Γεώργιος Στριφτόμπολας

Μαρίνα Διαμαντοπούλου