Η συμφωνία που επετεύχθη την Παρασκευή 18 Μαρτίου στις Βρυξέλλες ανάμεσα στην ΕΕ και στην Τουρκία για το προσφυγικό περιλαμβάνει εννέα σημεία τα οποία θα κριθούν στην εφαρμογή τους. Η Τουρκία, από την πλευρά της, θα λάβει επιπλέον χρηματοδότηση, δεσμεύεται να ανακόψει τις ροές των προσφύγων και για την επαναπροώθηση των προσφύγων από τα ελληνικά νησιά, ενώ Τούρκοι αξιωματούχοι θα εγκατασταθούν στα ελληνικά νησιά και Έλληνες στα τουρκικά εδάφη, προκειμένου να ελέγχεται η τήρηση της συμφωνίας.

Αναλυτικά, η συμφωνία προβλέπει: 

1. Όλοι οι νέοι παράνομοι μετανάστες που διέρχονται από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά ξεκινώντας από τις 20 Μαρτίου του 2016 θα πρέπει να επιστραφούν στην Τουρκία. Αυτό θα γίνει σε πλήρη συμφωνία με την ΕΕ και το διεθνές δίκαιο, αποκλείοντας έτσι κάθε είδους συλλογική απέλαση. Όλοι οι μετανάστες θα πρέπει να προστατεύονται σύμφωνα με τα σχετικά διεθνή πρότυπα και το σεβασμό της αρχής της μη επαναπροώθησης. Θα είναι ένα προσωρινό και έκτακτο μέτρο που είναι αναγκαίο για να τερματιστεί η ανθρώπινη δυστυχία και να αποκατασταθεί η δημόσια τάξη. Οι μετανάστες που φτάνουν στα ελληνικά νησιά θα καταχωρηθούν δεόντως και οποιαδήποτε αίτηση ασύλου θα υποβληθεί από τις ελληνικές αρχές σε επεξεργασία ξεχωριστά, σύμφωνα με την οδηγία για τις διαδικασίες ασύλου, σε συνεργασία με την UNHCR. Οι μετανάστες που δεν ζητούν άσυλο ή αυτοί των οποίων η αίτηση έχει βρεθεί αβάσιμη ή απαράδεκτη, σύμφωνα με την εν λόγω οδηγία θα επιστρέφονται στην Τουρκία. Η Τουρκία και η Ελλάδα, επικουρούμενες από τα όργανα και τους οργανισμούς της ΕΕ, θα λάβουν τα απαραίτητα μέτρα και θα συμφωνήσουν για ότι τυχόν αναγκαίες διμερείς ρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης της παρουσίας των Τούρκων αξιωματούχων σε ελληνικά νησιά και Ελλήνων αξιωματούχων στην Τουρκία από τις 20 Μαρτίου 2016, για να εξασφαλιστούν οι επαφές και με αυτόν τον τρόπο να διευκολυνθεί η ομαλή λειτουργία του εν λόγω καθεστώτος. Το κόστος των επιχειρήσεων επιστροφής των παράνομων μεταναστών θα καλυφθεί από την ΕΕ. 

2. Για κάθε Σύρο ο οποίος επιστρέφεται στην Τουρκία από τα ελληνικά νησιά, ένας άλλος Σύρος θα πρέπει να επανεγκατασταθεί από την Τουρκία στην ΕΕ λαμβάνοντας υπόψη τα κριτήρια ευπάθειας των Ηνωμένων Εθνών. Θα δημιουργηθεί ένας μηχανισμός με τη συνδρομή της Επιτροπής, των οργανισμών της ΕΕ και άλλων κρατών μελών, καθώς και την UNHCR, για να εξασφαλιστεί ότι η αρχή αυτή θα εφαρμοστεί από την ίδια μέρα που θα ξεκινήσουν οι επιστροφές. Προτεραιότητα θα δοθεί στους μετανάστες που δεν έχουν προηγουμένως εγγραφεί ή προσπάθησαν να εισέλθουν στην ΕΕ παράνομα. Από την πλευρά της ΕΕ, η επανεγκατάσταση στο πλαίσιο του παρόντος μηχανισμού θα πραγματοποιηθεί, αρχικά, τιμώντας τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί από τα κράτη μέλη στα συμπεράσματα των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών που συνήλθαν στο πλαίσιο του Συμβουλίου, στις 20 Ιουλίου 2015, εκ των οποίων 18.000 θέσεις για επανεγκατάσταση παραμένουν ακόμα ανοιχτές. Οποιαδήποτε περαιτέρω ανάγκη για επανεγκατάσταση θα διεξάγεται από μια παρόμοια εθελοντική συμφωνία μέχρι το ανώτατο όριο των επιπλέον 54.000 ατόμων. Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συγχαίρουν την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει την τροποποίηση της απόφασης μετεγκατάστασης της 22 Σεπτεμβρίου 2015, ώστε να καταστεί δυνατή η οποιαδήποτε δέσμευση επανεγκατάστασης που αναλαμβάνεται στο πλαίσιο αυτής της ρύθμισης να αντισταθμιστεί από μη διατιθέμενες θέσεις στο πλαίσιο της απόφασης. Αν οι ρυθμίσεις αυτές δεν πληρούν το στόχο του τερματισμού της παράνομης μετανάστευσης και οι αριθμοί των επιστροφών είναι κοντά στους αριθμούς που προβλέπονται παραπάνω, ο μηχανισμός αυτός θα πρέπει να αναθεωρηθεί. Σε περίπτωση που ο αριθμός των επιστροφών υπερβαίνει τους αριθμούς που προβλέπονται παραπάνω, ο μηχανισμός αυτός θα πρέπει να διακόπτεται. 

3. Η Τουρκία θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη νέων δρομολογίων είτε στη θάλασσα είτε την ξηρά για παράνομη μετανάστευση που θα ανοίξουν από την Τουρκία προς την ΕΕ, και θα συνεργαστεί με τα γειτονικά κράτη, καθώς και την ΕΕ προς αυτή την κατεύθυνση. 

4. Μόλις τα παράνομα περάσματα μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ παύσουν να υφίστανται, ή τουλάχιστον έχουν ουσιαστικά και σταθερά περιοριστεί, ένα Εθελοντικό Σύστημα Ανθρωπιστικής Εισόδου θα ενεργοποιηθεί. Τα κράτη μέλη της ΕΕ θα συμβάλουν σε εθελοντική βάση στο εν λόγω καθεστώς. 

5. Η εκπλήρωση του σχεδίου για την απελευθέρωση της βίζας θα επιταχυνθεί από όλα τα συμμετέχοντα κράτη μέλη με σκοπό την άρση των προϋποθέσεων βίζας για τους Τούρκους πολίτες, το αργότερο μέχρι το τέλος του Ιουνίου το 2016, υπό την προϋπόθεση ότι όλα τα σημεία αναφοράς θα έχουν εκπληρωθεί. Για το σκοπό αυτό, η Τουρκία θα λάβει τα αναγκαία μέτρα ώστε να εκπληρώσει τις υπόλοιπες απαιτήσεις για να μπορέσει η Επιτροπή να κάνει, μετά την απαιτούμενη αξιολόγηση της συμμόρφωσης με τα κριτήρια αξιολόγησης, κατάλληλη πρόταση μέχρι το τέλος του Απριλίου, με βάση την οποία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο μπορεί να πάρει μια τελική απόφαση. 

6. Η ΕΕ, σε στενή συνεργασία με την Τουρκία, θα επιταχύνει περαιτέρω την εκταμίευση των αρχικά κατανεμηθέντων 3 δισεκατομμυρίων ευρώ στο πλαίσιο της Διευκόλυνσης για τους πρόσφυγες στην Τουρκία και θα εξασφαλίσει χρηματοδότηση περαιτέρω σχεδίων για τα άτομα υπό καθεστώς προσωρινής προστασίας με ταχεία βοήθεια από την Τουρκία πριν από την τέλη Μαρτίου. Ένας πρώτος κατάλογος των συγκεκριμένων έργων για τους πρόσφυγες, κυρίως στον τομέα της υγείας, της εκπαίδευσης, των υποδομών, των τροφίμων και τα άλλα έξοδα διαβίωσης, που μπορούν να χρηματοδοτηθούν άμεσα από αυτόν το μηχανισμό, θα προσδιοριστούν από κοινού μέσα σε μια εβδομάδα. Μόλις οι πόροι αυτοί πρόκειται να χρησιμοποιηθούν πλήρως, και εφόσον τηρούνται οι παραπάνω δεσμεύσεις, η ΕΕ θα κινητοποιήσει πρόσθετη χρηματοδότηση για τη Διευκόλυνση της τάξεως των επιπλέον 3 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το τέλος του 2018. 

7. Η ΕΕ και η Τουρκία χαιρετίζουν τις εν εξελίξει εργασίες για την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης. 

8. Η ΕΕ και η Τουρκία επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να αναζωογονήσουν την ενταξιακή διαδικασία, όπως αυτή ορίζεται στην κοινή τους δήλωση της 29 Νοεμβρίου 2015. Εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για το άνοιγμα του κεφαλαίου 17 στις 14 Δεκεμβρίου 2015 και αποφάσισαν, ως επόμενο βήμα, να ανοίξουν το κεφάλαιο 33 κατά τη διάρκεια της Ολλανδικής Προεδρίας. Χαιρέτισαν το ότι η Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση προς το σκοπό αυτό, τον Απρίλιο. Οι προπαρασκευαστικές εργασίες για το άνοιγμα άλλων κεφαλαίων θα συνεχιστούν με επιταχυνόμενο ρυθμό, με την επιφύλαξη των θέσεων των κρατών μελών σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες.

9. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα συνεργαστούν με την Τουρκία σε κάθε κοινή προσπάθεια για τη βελτίωση των ανθρωπιστικών συνθηκών στο εσωτερικό της Συρίας, ιδίως σε ορισμένες περιοχές κοντά στα τουρκικά σύνορα, που θα επιτρέψει τον τοπικό πληθυσμό και τους πρόσφυγες να ζήσουν σε περιοχές που θα είναι πιο ασφαλείς.

ΤΣΙΠΡΑΣ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΕΓΤΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΕ

Ο Πρωθυπουργός εμφανίστηκε ικανοποιημένος στις δηλώσεις του μετά το τέλος της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες, επειδή επετεύχθη μια κοινή ευρωπαϊκή λύση με μια κοινή συμφωνία με την Τουρκία.

Ωστόσο, ανέφερε ότι κάποια σημεία της συμφωνίας τον προβληματίζουν, και κυρίως η εφαρμογή της μετεγκατάστασης σε άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ.

Η ζωή θα δείξει κατά πόσον θα μπορέσουμε μία δύσκολη συμφωνία να την εφαρμόσουμε 

είπε, καλώντας τους πρόσφυγες να φύγουν από την Ειδομένη.

«Από σήμερα τα σχέδια μονομερών ενεργειών μπαίνουν στο ψυγείο», τόνισε μάλιστα ο κ.Τσίπρας.

Ακόμη, χαρακτήρισε σημαντική διπλωματική νίκη σε συνεργασία με την Κύπρο το γεγονός ότι η Ελλάδα απέτρεψε την προσπάθεια της Άγκυρας να βάλει στο τραπέζι πτυχές του Κυπριακού, καθώς δεν ανοίγουν τα πέντε ενταξιακά κεφάλαια για την Τουρκία στα οποία έχει βάλει βέτο η Λευκωσία.

Ακόμη, επεσήμανε ότι με την επίσκεψή του στις 8 Μαρτίου στη Σμύρνη και με την επιτάχυνση της συμφωνίας Ελλάδας - Τουρκίας για την επιστροφή των παράτυπων μεταναστών ετέθησαν οι βάσεις για την απόφαση της Συνόδου Κορυφής, «η οποία σέβεται το ευρωπαϊκό κεκτημένο και προβλέπει εξατομικευμένη εξέταση των αιτημάτων ασύλου, όπως προβλέπει η Συνθήκη της Γενεύης».

Ωστόσο, επεσήμανε ότι «η μάχη συνεχίζεται», προκειμένου να εφαρμοσθούν τα συμφωνηθέντα» από όλες τις πλευρές.